Witkiewicz Stanisław Ignacy
Dane | Stanisław Ignacy Witkiewicz |
---|---|
Data urodzenia | 24.02.1885, godz. 18:00 |
Miejscowość | Warszawa (52°13'N 21°00'E) |
Strefa czasowa | GMT + 1:24 |
Słońce | 7° Ryb |
Księżyc | 7° Raka |
Ascendent | 13° Panny |
Biografia
Polski pisarz, malarz, filozof, dramaturg i fotografik. Syn malarza, pisarza i architekta Stanisława Witkiewicza herbu Nieczuja oraz Marii z Pietrzkiewiczów herbu Ostoja, nauczycielki muzyki.
Od roku 1918 intensywnie malował i pisał. Został przyjęty do grupy malarzy Formistów, z którymi zorganizował kilka wystaw, głównie w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Zaczął wydawać pierwsze utwory dramatyczne, które już kilka lat później doczekały się premier teatralnych. Pod koniec lat dwudziestych Witkacy zajął się też filozofią, tworząc podstawy własnego systemu filozoficznego, skoncentrowanego na ontologii, który nazwał monadyzmem biologicznym. Idee te zawarł w wydanym w 1935 roku traktacie Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia. W tym samym roku odznaczony został Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury. W 1936 r. udał się wraz ze swoim przyjacielem, grafikiem Bronisławem Linke, na Śląsk, gdzie dokumentowali życie tamtejszych mieszkańców skażone brudem i chorobami. Efektem podróży była wspólna wystawa, wkrótce zamknięta w atmosferze skandalu z powodu naturalistycznych, wręcz drastycznych treści. W latach trzydziestych poznał też ważnych pisarzy tego okresu – Zofię Nałkowską, Witolda Gombrowicza i Brunona Schulza, którego pisarstwo oceniał szczególnie wysoko.
18 września, po dotarciu informacji o ataku Związku Radzieckiego na Polskę, Witkiewicz popełnił samobójstwo, podcinając sobie tętnicę szyjną i zażywając weronal. Towarzysząca mu Czesława Oknińska również próbowała odebrać sobie życie, lecz pomimo zażycia dużej dawki lekarstwa została odratowana. "Witkiewicz był katastrofistą, obdarzonym jak Orwell, i to Orwell zarówno z Folwarku zwierzęcego, jak i z 1984, zadziwiającą jasnością i ostrością widzenia. Powiedział, że cywilizacje równych, sytych i zautomatyzowanych zagrożone będą nie tylko naporem 'niwelatorów' ze Wschodu, z Azji i z Afryki, ale również i to, że cywilizacje zmechanizowane są nie tylko kruche i podatne na szaleństwo, ale też bezbronne wobec szaleńców i psychopatów [1].
Z szerszą biografią można zapoznać się na Wikipedii. Dużo informacji dostępnych na: Stanisław Ignacy Witkiewicz Culture.pl .
Kluczowe wydarzenia
- 5 stycznia 1884 „między czwartą a piątą godziną po obiedzie” w kościele św. Aleksandra odbył się ślub Stanisława Witkiewicza i Marii z Pietrzkiewiczów - rodziców Stanisława Ignacego [2]
- 27 stycznia 1891 - Stanisław Ignacy został ochrzczony – matką chrzestną była aktorka Helena Modrzejewska, a ojcem chrzestnym Jan Krzeptowski-Sabała, gawędziarz i pieśniarz góralski.
- ~ 1903 - eksternistycznie zdał maturę we Lwowie.
- ~ 1904 - Witkacy przez Wiedeń i Monachium dotarł do Włoch, wszędzie zwiedzając galerie sztuki.
- ~ 1905 - Witkiewicz – wbrew woli ojca – rozpoczął studia w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
- ~ 1912/1913 - młody Witkiewicz poddaje się psychoanalizie, pod kierunkiem doktora Karola de Beaurain, który mu "wmówił kompleks embriona”.
- 5 września 1915 - śmierć ojca.
- 21 lutego 1914 - popełniła samobójstwo narzeczona Witkiewicza, Jadwiga. Wydarzyło się to po kłótni obojga - Jadwiga była w ciąży, Witkacy panicznie bał się konsekwencji wydawania potomstwa w świecie, którego przyszłość budził w nim najgorsze obawy. Jako jeden z nielicznych pomoc zaoferował mu przyjaciel Bronisław Malinowski, proponując udział w wyprawie naukowej na Nową Gwineę. (...) Choć sama podróż, dająca możliwość obcowania z egzotyczną kulturą i przyrodą, była dla Witkacego interesująca, nie dała poprawy jego depresyjnego stanu, wywołanego tragicznymi wydarzeniami.
- 17 lipca 1916 - ranny w walkach nad Stochodem (pełnił rolę dowódcy kampanii).
- ~ 1917/1918 - początek fascynacji malarstwem, w trakcie pobytu w Rosji.
- 1 czerwca 1919 - awansowany do stopnia porucznika rezerwy Wojska Polskiego w Korpusie Oficerów Piechoty ze starszeństwem.
- kwiecień 1923 - Witkacy ożenił się z Jadwigą Unrug, wnuczką Juliusza Kossaka. Początkowo mieszkali oboje w Zakopanem, jednak narastające kłótnie i konflikty doprowadziły do przeprowadzki Jadwigi do Warszawy. Związek ten trudno uznać za udane małżeństwo, przekształcił się jednak w trwałą przyjaźń.
- ~ 1925 - Witkacy zarzucił malarstwo olejne i założył "Firmę Portretową S.I. Witkiewicz", stanowiącą główne źródło utrzymania ("Za 100 złotych robię portret w całej figurze. Nędza i twórczość się kończy i życie"). Klient musiał się stosować do zasad "Regulaminu", z których ostatnia oznajmiała: "Nieporozumienia wykluczone". Przez kilkanaście lat namalował kilka tysięcy portretów.
- lato 1929 - silne uczuciowe więzy połączyły Witkacego z Czesławą Oknińską-Korzeniowską. Po śmierci matki w 1931 roku Witkacy przenosi się do "Witkiewiczówki" na Antałówce, gdzie ciotka Maria Witkiewiczówna wynajęła mu pokój.
- 1938 - Witkacy napisał dramat "Tak zwana ludzkość w obłędzie" (niezachowany), w którym czaiło się widmo nadciągającej katastrofy. Wyraźnie ją przeczuwał, co sprawiało, że od dawna znajdował się stanie głębokiej depresji.
- 18 września 1939 - samobójstwo, którego powodem była inwazja wojsk ZSRR, dokonana dzień wcześniej
Ciekawostki
Opis osobowości Witkiewicza oczami Gombrowicza: "Witkacy wydawał mi się osobowością bardzo silną, przygniatającą nawet, umysłowością świetną, choć ponurą i niepokojącą, artystą o znakomitych uzdolnieniach, ale jakby dotkniętym perwersją, czy manierą, które czyniły go i w obcowaniu osobistym, i w tym co pisał, bardziej odstręczającym niż pociągającym. A jednak po latach tak to wygląda, że duch czasu coraz bardziej staje się pokrewny temu duchowi tragicznemu. Trzeba jednak przyznać, że wyprzedził czas i że czas teraz dopiero go dosięga." [Witold Gombrowicz, "Autobiografia pośmiertna", Kraków 2002] [3]
Edukacją Stanisława Ignacego zajął się ojciec, który, uważając, że szkoła niszczy indywidualność młodego człowieka, organizował synowi domowe korepetycje, często prowadzone przez wybitnych artystów i profesorów uniwersyteckich. Ukształtował też w młodym Stanisławie Ignacym zainteresowanie sztuką i literaturą.
Jego teksty doczekały się przekładów na ponad 30 języków we wszystkich krajach Europy, w Stanach Zjednoczonych, Ameryce Południowej i Japonii. Jest najczęściej granym polskim autorem na zagranicznych scenach [4].
Źródło horoskopu
Istnieją rozbieżności pomiędzy faktyczną datą urodzenia a zapisami metrykalnymi, zob. opracowanie Janusza Deglera: Helena Modrzejewska i Witkiewiczowie, umieszczone na stronie: http://www.witkacologia.eu [5].
Na stronie drugiej tekstu można przeczytać treść: Na pytania i wątpliwości (dotyczące prawidłowej daty/godziny urodzenia - dop. MC) odpowiedziała Anna Micińska, zapewniając (...) opinię publiczną, że nie ma żadnej potrzeby dokonywania zmiany daty urodzenia Witkacego we „wszystkich podręcznikach, encyklopediach, poważnych dziełach naukowych i popularnych biografiach Mistrza”. Na dowód przytoczyła liczne fragmenty nieznanych listów Stanisława Witkiewicza do matki Elwiry z Szemiothów i rodzeństwa mieszkającego u schyłku ubiegłego [tj. XIX] wieku w Mińsku na Białorusi oraz wyimki z korespondencji Witkacego z żoną, której donosi, jak obchodził swe kolejne urodziny w dniu 24 lutego
W samym akcie urodzenia znajdujemy informację, że Witkacy urodził się o godzinie osiemnastej. Fragment wpisu z księgi metrycznej, znajdującej się w archiwum kościoła św. Aleksandra w Warszawie: "przyniósł do Nas niemowlę płci męskiej urodzone w domu zamieszkania jego dwunastego / dwudziestego czwartego Marca tego roku o godzinie szóstej wieczorem".