Poznański Izrael
Dane | Izrael Poznański |
---|---|
Data urodzenia | 25.8.1833, godz. 12:00 |
Miejscowość | Aleksandrów Łódzki (51°49′N 19°18′E) |
Strefa czasowa | GMT+1:17 |
Słońce | 2° Panny |
Księżyc | 9° Koziorożca |
Ascendent | 15° Skorpiona |
Biografia
Przedsiębiorca łódzki pochodzenia żydowskiego. Zaliczany razem z Ludwikiem Geyerem i Karolem Scheiblerem do trzech łódzkich „królów bawełny”.
W rok po urodzeniu się Izraela (1834) rodzina Poznańskich, jako dość zamożna na owe czasy, przeniosła się z Aleksandrowa Łódzkiego do Łodzi, gdzie ojciec nabył prawo handlu towarami łokciowymi, czyli bawełną i lnem, oraz zbudował pierwszą piętrową kamienicę na Starym Mieście – prowadził tam także kram z tkaninami i artykułami korzennymi. W grudniu 1852 Izrael przejął od ojca zarząd rodzinnej firmy kupieckiej i systematycznie poszerzał działalność. W 1871 roku kupił parcele, przeznaczone na budowę fabryki. Do końca XIX wieku powstał tu blisko 30 ha kompleks, na którym znajdowały się tkalnie, przędzalnia, bielnik i apretura, farbiarnia, drukarnia tkanin i wykończalnia, oddział naprawy i budowy maszyn, ślusarnia, odlewnia i parowozownia, gazownia, remiza strażacka, magazyny, bocznica kolejowa oraz kantor fabryczny, pałac fabrykanta i budynki mieszkalne dla robotników.
Z szerszą biografią można zapoznać się na Wikipedii.
Kluczowe wydarzenia
- w grudniu 1852 - przejęcia od ojca zarządu firmy rodzinnej. "17 grudnia 1852 r., ojciec Kalman przekazał synowi cały swój majątek. Akt notarialny zobowiązywał potomka do dożywotniej opieki nad rodzicami. Nie trwało to długo, bo Kalman zmarł w 1855 r., a Malka w niespełna dwa lata później" [1]
- 1859 - Poznański posiadał już 50 warsztatów tkackich i 70 robotników, a jego fabryka produkowała 100 tysięcy metrów tkanin bawełnianych, lnianych i wełnianych, będąc sporym przedsiębiorstwem, jak na ówczesne czasy [2].
- W 1871 rozpoczął, trwające do 1892, skupywanie działek przy ul. Ogrodowej 17–23, na których w przyszłości miał powstać kompleks przemysłowy.
- 1878 - Na Wszechświatowej Wystawie w Paryżu prezentowane wyroby łódzkiego fabrykanta uzyskały brązowy medal. Fabryka stała się jednym z najlepiej wyposażonych zakładów przemysłu włókienniczego na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim [3].
- 1883 - w fabryce Poznańskiego wybuchł strajk na tle pogarszających się warunków pracy. Dniówka trwała wówczas 16 godzin, od 5 rano do 9 wieczorem, a dodatkowo Izrael Poznański wprowadził nakaz pracy w dni świąteczne. (...) W 1891 r. pełnomocnik inspektora fabrycznego meldował, że w fabryce Poznańskiego płaci się relatywnie najmniej w Łodzi, a kary spotykające tkaczy są najwyższe.
- 29 października 1889 - firma, podobnie jak inne łódzkie przedsiębiorstwa bawełniane, została przekształcona w spółkę akcyjną. Oficjalna nazwa zakładów brzmiała: „Towarzystwo Akcyjne Wyrobów Bawełnianych I.K. Poznańskiego w Łodzi”. Rozrastające się zakłady Poznańskiego zatrudniały z biegiem lat coraz więcej pracowników: w 1865 – 70 robotników, w 1879 – już 426 robotników, w 1906 przeciętny stan zatrudnienia wynosił 6800 ludzi.
- 29 kwietnia 1900 - zmarł.
- 17 maja 2006 - powstaje Centrum Handlowe Manufaktura, na terenie dawnego kompleksu fabrycznego Izraela Poznańskiego.
Ciekawostki
Mało osób kojarzy budynek przy ul. Piotrkowskiej 51 z jednym z największych łódzkich fabrykantów. Ale tak, i Izrael Poznański, tak jak inni przemysłowcy, wzniósł tutaj reprezentacyjny gmach [4]
W życiorysie Poznańskiego zaobserwować można wyraźną przemianę: początkowo znany był jako bezwzględny pracodawca nie dbający o bezpieczeństwo pracowników. W jego fabrykach dochodziło do licznych wypadków kończących się kalectwem lub śmiercią. Jednak pod koniec swojego życia niespodzianie zaangażował się w działalność charytatywną, budował sierocińce, szkoły dla biednych i szpitale.
"Ponieważ jednak prawdziwy magnat powinien być także filantropem, łożył spore sumy na cele dobroczynne. Ufundował m.in. szpital żydowski, dofinansował budowę cerkwi świętego Aleksandra Newskiego, wspomagał kasę miejską, gdy w magistracie brakło gotówki, stworzył fundusz stypendialny dla szczególnie zdolnych artystów i ofiarował 30 tys. rubli (fortuna!) na budowę Politechniki Warszawskiej" [5]
Na jego postaci częściowo wzorowany jest Maks Aszkenazy z powieści Bracia Aszkenazy Israela Joszuy Singera. Według niektórych źródeł również postać Moryca Welta z Ziemi Obiecanej.
Źródło horoskopu
Akt urodzenia, [6]
Dane przekazał Jarosław Gronert.