Mendelson Stanisław
Dane | Stanisław Mendelson |
---|---|
Data urodzenia | 18.11.1857, godz. 17:00 |
Miejscowość | Łódź |
Strefa czasowa | GMT + 1.24 |
Słońce | 27° Skorpiona |
Księżyc | 18° Strzelca |
Ascendent | 17° Bliźniąt |
Biografia
Polski polityk i publicysta żydowskiego pochodzenia, działacz polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego.
Urodził się w zamożnej rodzinie żydowskiej. Ojciec był właścicielem majątku ziemskiego i kamienicy przy ulicy Czystej 6 w Warszawie. Pod koniec XIX w. znała go cała rewolucyjna i demokratyczna Europa. Przez dwa dziesięciolecia ścigała go policja carska. Był współzałożycielem i redaktorem pierwszych polskich czasopism socjalistycznych: Równość, Przedświt i Walka Klas. Pisał do warszawskich „Słowa”, „Gazety Polskiej”, „Ogniwa”, „Ateneum” i „Przeglądu Tygodniowego”, do lwowskich „Gazety Narodowej” i „Kuriera Lwowskiego”, do „Dziennika Polskiego”, do „Dziennika Poznańskiego”, do krakowskich „Nowej Reformy”, „Gońca Poniedziałkowego” i, wreszcie, dostarczał do konserwatywnego „Czasu” ze Lwowa znakomite „Listy Sejmowe”.
Z biografią można zapoznać się również na Wikipedii i w artykule zamieszczonym w tygodniku Polityka: "Mendelson i dama socjalizmu".
Kluczowe wydarzenia
- kwiecień 1878 - unikając aresztowania porzucił szkołę i opuścił Warszawę, udając się do Lwowa. Tam w maju tego samego roku został aresztowany za działalność socjalistyczną, a po miesiącu na mocy rozporządzenia Dyrekcji Policji wydalony z Austro-Węgier. Po kilkudniowym pobycie w Krakowie udał się do Wrocławia, gdzie podjął studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego. Tam zetknął się z niemieckim ruchem socjalistycznym.
- wrzesień 1878 - zbiegł do Szwajcarii. Ze Szwajcarii udał się na dwa miesiące do Paryża. W 1879 wyjeżdżał nielegalnie do Kijowa. Ostatecznie osiadł w Genewie.
- luty 1888 - współzałożyciel partii II Proletariat, a w 1889 uczestnik w przygotowaniu międzynarodowego zjazdu Drugiej Międzynarodówki.
- 1893 - zaczął wycofywać się z polityki.
- zimą 1906/07 - Mendelsonowie, nie uzyskawszy zezwolenia na pobyt w Galicji, zamieszkali nielegalnie we Lwowie; dopiero w sierpniu 1908r. prośba przyniosła pozytywne rozstrzygnięcie.
- 1912 - Mendelson poślubił Marię, 27-letnią najstarszą córkę przywódcy politycznego polskiego i międzynarodowego ruchu syjonistycznego Nachuma Sokołowa.
- 25 lipca 1913 - zmarł w Warszawie nagle, podczas pisania kolejnego artykułu.
Ciekawostki
Gdyby przeżył pierwszą wojnę światową o kilka, kilkanaście lat, zobaczyłby, że ci, którzy w młodości traktowali go jako swojego mistrza w socjalizmie – Józef Piłsudski, Gabriel Narutowicz, Stanisław Wojciechowski, Ignacy Mościcki – stanęli na czele odrodzonego państwa polskiego. (Piłsudski będzie wspominał jego talent) [1].
Spis znajomych i przyjaciół, jacy przewinęli się przez genewskie, paryskie i londyńskie mieszkania Marii i Stanisława Mendelsonów, przez wspólne konferencje, kongresy, manifestacje, spiski i redakcje, to po prostu almanach ówczesnej demokratycznej Europy. Nie dziesiątki, lecz setki nazwisk [2].
Ulegając ówczesnym hasłom pójścia w lud, które ogarnęły młodzież w Imperium Rosyjskim, postanowił zostać szewcem. Po latach napisze nie bez autoironii: „porzuciłem uniwersytet i terminowałem u majstra szewskiego na Świętokrzyskiej (...) dnie całe pracowałem, by przygotować się do »wyzwolenia«. Marzyłem już o tym wyzwoleniu i wyjeździe na prowincję. Chcąc lepiej poduczyć się rzemiosła, obiadowałem u majstra mego (...).
Źródło horoskopu
Akt urodzenia zamieszczony w: Z pola walki: kwartalnik poświęcony dziejom ruchu robotniczego, wyd. Zakład Historii Partii przy KC PZPR, r. 1977., s. 216.
Informację przekazał Mirosław Czylek.