Kossak-Szczucka Zofia
Dane | Zofia Kossak-Szczucka |
---|---|
Data urodzenia | 10.08.1889, godz. 02:00 |
Miejscowość | Kośmin (51°33′N 21°59′E) |
Strefa czasowa | GMT +1.24 GMT |
Słońce | 18° Lwa |
Księżyc | 2° Wodnika |
Ascendent | 19° Raka |
Biografia
Była córką Tadeusza Kossaka (brata bliźniaka Wojciecha) i Anny Kisielnickiej-Kossakowej, siostrą stryjeczną satyryczki Magdaleny Samozwaniec i poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej oraz wnuczką Juliusza Kossaka. W większości publikacji figuruje rok 1890 jako data jej narodzin; po dotarciu do nieznanych wcześniej dokumentów okazało się, że przyszła na świat rok wcześniej.
Debiutancka książka Zofii Kossak Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917-1919 (Kr 1922, Wwa 1996) dała początek nurtowi prozy wspomnieniowej, do którego należy m.in. Z otchłani (Cz 1946, Oświęcim 1998), przedstawiająca obozowe doświadczenia K.: na tle literatury "lagrowej" wyróżnia się optymistyczna wizja, zgodnie z którą człowiek jest w stanie zachować godność nawet w najskrajniejszych warunkach hitlerowskiego obozu. [1]
K. podejmowała również problematykę uniwersalną, czego przykładem jest najbardziej znane jej dzieło - cykl powieściowy dotyczący wypraw krzyżowych - Krzyżowcy (I-IV, Pz 1935, Wwa 1999), historii Królestwa Jeroz. - Król trędowaty (Pz 1937, Bielsko-Biała 1990) oraz postaci św. Franciszka - Bez oręża (I-II, Pz 1937, Wwa 1983); powieści wchodzące w skład tej trylogii były tłumaczone na wiele języków. Pogłębione studia hist., sięganie do wielu dokumentów źródłowych przed napisaniem każdego z dzieł hist. miało szczególne znaczenie w przypadku powieści z czasów krucjat, gdzie sceną wydarzeń była średniow. Europa oraz Bliski Wsch. [2]
Autorka głośnego protestu Zofii Kossak-Szczuckiej, dokumentu powstałego podczas II wojny światowej [3]. Dotyczył on zdecydowanej niezgody środowisk katolickich wobec zagłady Żydów na terenie okupowanej Polski. Więziona na Pawiaku, uwolniona, powstaniec warszawski.
Z szerszą biografią można zapoznać się na Wikipedii.
Ważny biogram znajduje się również na stronie Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej
Kluczowe wydarzenia
- 1906 - pracowała jako nauczycielka w Warszawie.
- 1915 - wyszła za mąż za Stefana Szczuckiego.
- 1921 - zamieszkała w Górkach Wielkich, po śmierci męża.
- 1925 - ponownie wyszła za mąż, za Zygmunta Szatkowskiego.
- 1926 - urodziło się dziecko, Witold.
- 1928 - urodziło się dziecko, Anna.
- 11 sierpnia 1942 - wydano konspiracyjnie w nakładzie 5000 sztuk w Warszawie "Protest". Został on opublikowany w kilka tygodni po rozpoczęciu wielkiej akcji likwidacyjnej w Getcie Warszawskim.
- wrzesień 1942 - wraz z Wandą Krahelską powołała Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom, przekształcony wkrótce w Radę Pomocy Żydom "Żegota". Za tę działalność, po wojnie odznaczona została medalem "Sprawiedliwy wśród Narodów Świata".
- 27 sierpnia 1943 - została przypadkowo aresztowana pod nazwiskiem Zofii Śliwińskiej i osadzona na Pawiaku.
- 5 października 1943 - skierowano ją z Pawiaka do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu - Brzezince. Tam rozwinęła akcję kulturalno - oświatową, organizowała odczyty i pogadanki.
- 20 maja 1944 - zostaje rozpoznana i przetransportowana na Pawiak.
- 28 lipca 1944 - na skutek usilnych starań władz podziemnych, wspartych znaczną sumę pieniężną zostaje zwolniona z Pawiaka, mimo że wcześniej sąd gestapowski skazał ją na karę śmierci.
- 1945 - skierowana w misji Polskiego Czerwonego Krzyża do Londynu, pozostała na emigracji przez 12 lat, ze względów bezpieczeństwa (wszystkie jej utwory cenzurowano w Polsce).
- 15 sierpnia 1945 odleciała wraz z córką Anną do Anglii. Do kraju powróciła wraz z mężem Zygmuntem Szatkowskim 21 lutego 1957 r.
- 1957 - po powrocie do kraju w osiadła ponownie w Górkach Wielkich.
- Na trzy miesiące przed swoją śmiercią pisała do Melchiora Wańkowicza (źródło: [4]): Rok 1967 był dla nas ciężki, literacko nieproduktywny, za to bogaty w choroby. Ostatnio parę miesięcy przeleżałam na serce. Ufamy jednak oboje, że rok 1968 będzie pomyślniejszy i ukończymy nareszcie IV tom "Dziedzictwa". Jeżli Bóg pozwoli wiosną przyjedziemy do Warszawy i z radością myślimy o długiej gawędzie z Wami Obojgiem. Nim to nastąpi, wiele, wiele słów wiernej przyjaźni.
- 9 kwietnia 1968 - zmarła w Bielsku - Białej.
Ciekawostki
Wypowiedź Władysława Bartoszewskiego: Zetknięcie z Zofią Kossak (...) przekonało mnie, że mam do czynienia z człowiekiem, dla którego Bóg i ojczyzna to nie są hasła, to jest treść codziennego postępowania, choć tych haseł nie używała. (...) Nigdy tego nie zapomniałem i nigdy nie przestałem być wdzięczny. Jak mnie młodzi ludzie pytają dziś o moje autorytety, to mówię o niektórych nauczycielach, bo na to zasługują, (...) ale z żarem i przekonaniem mówię: Zofia Kossak. Gdybym nie spotkał Zofii Kossak, to nie byłbym tym samym człowiekiem. W wielkim stopniu dzięki niej wybierałem pewne drogi i podejmowałem pewne decyzje. [5]
Źródło horoskopu
Informację podał Wojciech Suchomski na podstawie aktu urodzenia [6]. Dziękujemy Genny za pomoc w uzupełnieniu hasła na podstawie: [7]