Kopernik Mikołaj

Z Baza horoskopów Polskiego Towarzystwa Astrologicznego
Skocz do: nawigacja, szukaj
Dane Mikołaj Kopernik
Data urodzenia 19.02.1473, godz. 16:48
Miejscowość Toruń (53°02′N 18°37′E)
Strefa czasowa LAT (= 15:46 GMT)
Słońce 10° Ryb
Księżyc 5° Strzelca
Ascendent 5° Panny
Horoskop Mikołaja Kopernika


Biografia

Mikołaj Kopernik (łac. Nicolaus Copernicus), polski uczony, kanonik warmiński, astronom, autor dzieła dzieła De revolutionibus orbium coelestium („O obrotach sfer niebieskich”), w którym szczegółowo wyjaśnił i opisał heliocentryczny model Układu Słonecznego. Dzieło to, ogłoszone drukiem tuż przed śmiercią Autora, dopiero w następnym stuleciu przyczyniło się do dokonania największej od czasów starożytności rewolucji naukowej, zwanej przewrotem kopernikańskim.

Osieroconym przez ojca Mikołajem zajmował się wuj, brat matki, Łukasz Watzenrode, biskup warmiński. Młody Mikołaj naukę pobierał w szkole parafialnej w Toruniu, gdzie uczył się łaciny oraz podstaw matematyki i astronomii. Następnie uczęszczał do szkoły katedralnej we Włocławku, gdzie wraz ze swoim nauczycielem, Mikołajem Wódką (Abstemius) zaprojektował zegar słoneczny dla jednej z kaplic katedry NMP. W 1491 roku rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej pod kierunkiem Wojciecha z Brudzewa (1446-1495), słynnego astronoma i astrologa. Po śmierci swojego mentora rozpoczął studia prawnicze w Bolonii. Tam zapoznał się z dziełem Epitome in Almagestum Ptolomei Georga von Peurbacha i Regiomontanusa i rozpoczął własne, krytyczne badania astronomiczne nad ptolemejską, geocentryczną wizją Wszechświata. Praktykę prawniczą rozpoczął w 1497 roku w kancelarii papieskiej w Rzymie. W międzyczasie uczęszczał na studia medyczne na uniwersytecie w Padwie. W 1509 roku opublikował Nicolai Copernici de hypothestibus motuum coelestium a se constitutis commentariolus, w którym wyłożył w zarysie teorię heliocentryczną. Sto lat później Tycho Brahe włączył to dzieło do swoich pism.

W 1514 roku kupił posiadłość we Fromborku, którą zaaranżował do potrzeb obserwacji astronomicznych. Obserwował m.in. ruchy Marsa i Saturna, poczynił też serię obserwacji Słońca, dokonując przy okazji kilku odkryć potwierdzających głoszoną przez siebie teorię. W latach 1517-1528 poświęcił się dziedzinie, którą współcześnie nazywa się polityką pieniężną, pisząc i wykładając swoje postulaty o potrzebie kontroli liczby mennic na obszarze Prus.

Uczony i astrolog, Jerzy Joachim Retyk (1514-1574), jedyny uczeń Kopernika, sfinalizował wydanie De revolutionibus…, które okazało się najważniejszą i zarazem najbardziej doniosłą rozprawą wszechczasów.


Kluczowe wydarzenia

  • 1483 - śmierć ojca, kupca krakowskiego Mikołaja Kopernika. Mikołaj zostaje oddany pod opiekę brata matki, Łukasza Watzenrode, wybranego w 1489 roku na biskupa warmińskiego
  • 9 marca 1497 - przeprowadził w Bolonii obserwację Aldebarana, najjaśniejszej gwiazdy w gwiazdozbiorze Byka, która to obserwacja potwierdziła tylko jego wątpliwości.Dotyczyła ona badania sprzeczności w teorii ruchu Księżyca, podług koncepcji Klaudiusza Ptolemeusza.
  • 20 października 1497 - objął przez pełnomocników kanonię warmińską
  • 1501 - Kopernik przyjechał na krótko na Warmię i 27 lipca uzyskał zgodę kapituły na dwuletnie studia medyczne w Italii [1]
  • 10 stycznia 1503 - do sprawowanych przez siebie funkcji kościelnych przydał jeszcze scholasterię wrocławską św. Krzyża
  • 31 maja 1503 - w Ferrarze został doktorem prawa kanonicznego
  • 1507 - został osobistym sekretarzem i lekarzem swojego wuja biskupa warmińskiego Łukasza Watzenrode
  • 1514 - rozpoczęło się spisywanie Księgi I De revolutionibus orbium coelestium.
  • 16 listopada 1520 - własnoręcznie zredagował list do króla Zygmunta Starego, prosząc go o pomoc zbrojną przeciw Krzyżakom i zapewniając o wierności pisał, że czynić będzie to, „co przystoi ludziom szlachetnym i uczciwym oraz bez reszty oddanym Waszemu Majestatowi – nawet jeśliby przyszło zginąć”. List Kopernika został przejęty przez Krzyżaków i nie dotarł do adresata.
  • 25 lipca 1521 - na Sejmie Stanów Pruskich w Grudziądzu Kopernik wystąpił z napisaną przez siebie mową Querela Capituli contra mgrum Albertum et eius ordinem super iniuriis irrogatis 1521 sub induciis belli (Skarga kapituły na mistrza Albrechta i jego zakon z powodu krzywd wyrządzonych w roku 1521 podczas zawieszenia broni).
  • 21 marca 1543 - wydrukowano pierwsze wydanie epokowej pracy De revolutionibus orbium coelestium, dedykowanej papieżowi Pawłowi III. Ciężko chory Kopernik prawdopodobnie nie był już w stanie przeczytać książki, ponieważ na początku grudnia 1542 r. doznał udaru mózgu i paraliżu lewego boku.
  • 24 maja 1543 - zmarł we Fromborku; pochowany został w tamtejszej katedrze przy swoim ołtarzu (obecnie św. Krzyża). [2]
  • 1629 - Jan Brożek odnalazł i opublikował łaciński poemat Septem sidera przypisywany Mikołajowi Kopernikowi
  • 11 września 1822 - Kongregacja Kardynalska Inkwizycji stwierdza, że "druk i publikacja prac traktujących o ruchu Ziemi i nieruchomości Słońca, zgodnie z powszechną opinią współczesnych astronomów, są w Rzymie dozwolone". 25 września papież Pius VII zatwierdza dekret
  • 19 lutego 2010 - w 537. rocznicę narodzin astronoma IUPAC nazwało pierwiastek 112 copernicium


Ciekawostki

  • Kopernik i astrologia

Niektórzy badacze uważają, że na trop heliocentrycznej teorii Wszechświata Mikołaj Kopernik wpadł, studiując pisma astrologiczno-hermetyczne, w szczególności astrologiczny symbolizm solarny. Tak zwany chaldejski porządek planet skrywa w istocie idee heliocentryczne, ponieważ Słońce zajmuje w nim centralne położenie. Choć Kopernik przypuszczalnie nie sporządzał horoskopów, to jednak studiował pisma Regiomontanusa , który wraz z Marcinem Bylicą (profesorem krakowskiej uczelni, a później nadwornym astrologiem Macieja Korwina) opracował niezwykle popularny wówczas system domów (dziś stosuje się go głównie do astrologii horarnej i elekcyjnej), a także jako pierwszy ogłosił drukiem efemerydy planet na lata 1474-1506.

Wiadomo także, że na wykładach Wojciecha z Szamotuł Kopernik pilnie studiował dwa wielkie dzieła astrologiczne: niezwykle popularny i ceniony traktat De iudiciis astrorum („O wyrokach gwiazd”) słynnego uczonego arabskiego Haly Abenragela (al-Riyal) żyjącego w pierwszej połowie XI wieku oraz Tetrabiblos („Czworoksiąg”) Klaudiusza Ptolemeusza z II w. n.e. Na marginesie swojego egzemplarza Tetrabiblos Kopernik poczynił notatki. Zaciekawił go rozdział „O rodzicach" z księgi III (wyd. pol. w tłum. M. Muszyńskiego, s. 147-150), w szczególności fragment, w którym Ptolemeusz pisze o tym, jak odczytywać z horoskopu długość życia własnych rodziców. Niektórzy historycy przypuszczają, że osierocony przez ojca Kopernik chciał wiedzieć, czy jego 60-letnia wówczas matka będzie jeszcze długo żyła.

Kiedy uczony studiował prawo i medycynę na uniwersytecie w Bolonii, to – zgodnie z tamtejszą tradycją – jako matematyk był zobowiązany do przygotowania astrologicznego prognostykonu, który zawierałby daty zaćmień, faz Księżyca, szczęśliwych i feralnych dni oraz ogólne prognozy na cały rok. Taki almanach przygotował Kopernik na 1536 rok. Jego tabele zasłynęły z najdokładniejszych obliczeń, jednak nie zawarł on w nich żadnych prognoz astrologicznych. Mimo to podtrzymywał na przykład pewne teorie astrologiczne mówiące o wielkich koniunkcjach planet, które – pojawiając się cyklicznie – miały się przyczyniać do upadku sekt czy religii.


Horoskop Mikołaja Kopernika interpretowany przez Junctinusa. Horoskop został błędnie obliczony.

* Interpretacja horoskopu Kopernika według Junctinusa

Jak w urodzeniu Mikołaja Kopęrnika, Merkury jest na początku Barana i podzielnym trójąktem w 7. stop. Łucznika na księżyc spoziera, tak wzniosłość jego umysłu w przedmiotach matematycznych, dowodzą dzieła przez niego zostawione. Jest on niepospolitym astrologiem, a w samej sztuce Germanikiem Ptolomeuszem. Odznaczała tego męża szczególna nauki żądza i wytrwałość w pracy, jakie mu gwiazdy ku zachodowi zmierzające przepowiedziały, a Wenus w sierpniowym widoku Merkurego położona i przyjaznemi promieniami księżyca zasilana powiększyła chęć pisania i tyle mądrości dodała, że pomiędzy najsłynniejszymi naszej epoki astronomami za pierwszego był uważanym. Mąż ten odznaczał się także świetnością rodu i zażyłością z książęty. Te zaś rzeczy dają światłości pełnym blaskiem jaśniejące w kątach i nie tylko tę, jaką miał dostojność, zapowiedziały mu były, lecz gdyby żył dłużej, jeszcze większą w przyszłym czasie. Zmarł w 70. roku życia. Taki sam jest widok Merkurego i Księżyca z trójkąta w urodzeniu Jerzego Purbacha, jak to już wyżej w naszym komentarzu wykazaliśmy.

Przeł. A. Wołyński, w: Artur Wołyński, Kopernik w Italji, czyli dokumenta italskie do monografji Kopernika, Poznań 1873, s. 10.


Źródło horoskopu

Informacja o godzinie urodzenia Mikołaja Kopernika znajduje się na końcu niezwykle obszernego dzieła wydanego w 1581 roku Speculum Astrologiae Francesco Junctino Florentino, znanego jako Junctinus (właśc. Francesco Giuntini), żyjącego w latach 1522-1590 (wyd. pierwsze 1573). Na stronie 1146, w części będącej swoistego rodzaju kalendarium pod datą 19 lutego Junctinus zapisał: Nicolaus Copernicus nascitur anno Christi 1473. minutis 48. post quartam horam pomeridianam. Oznacza to, że Mikołaj Kopernik urodził się 48 minut po czwartej godzinie liczonej od południa, czyli o godzinie 16:48 LAT (lokalny czas słoneczny), co odpowiada 15:46 GMT.

Tej wersji trzyma się także Hans-Hinrich Taeger w swojej czterotomowej publikacji Internationales Horoskope Lexikon. W 1996 roku w biuletynie korygującym zgromadzony przez siebie zbiór („Update-Bulletin” Nr. 3 do tomów 1-3, s. 10) weryfikuje strefę czasową na 16:48 LAT (= 17:02 LMT).

Tym niemniej Junctinus w wydaniu swego dzieła, które ukazało się dwa lata później, w 1583 roku, na stronie 550 omawia i interpretuje horoskop Kopernika (zob. wyżej), podając godz. 16:38 z ascendentem 4° 16´ Panny, lecz z całkowicie błędnie podanymi na wykresie pozycjami planet, z wyjątkiem położenia Słońca i Księżyca. (Ten sam błędny horoskop pojawia się także w Aneksie 6 Mandali życia Rafała T. Prinke i Leszka Weresa, Cinpo International, Poznań 1991, s. 353.)

Trochę inną wersję przyjmują redaktorzy Astrodatabank, podając, że Kopernik urodził się o godz. 17:00 LAT (= 17:13 LMT) i powołują się na notatki astrologa, który był rzekomo obecny przy narodzinach Kopernika.

Błędny i niekompletny (bez pozycji Merkurego i Wenus) wizerunek horoskopu Mikołaja Kopernika znajduje się także w zbiorze Luci Gaurico Tractatus astrologiae z 1540 roku; datowany jest on na 10 lutego (zamiast na 19 lutego) oraz na godz. 16:38 (z ascendentem 28° Panny, sic!), czym prawdopodobnie zasugerował się później Junctinus w swoim opracowaniu.

Tymczasem słynny rękopis pochodzący z XVI wieku z wykreślonym horoskopem Mikołaja Kopernika, który został sporządzony przez anonimowego autora (tzw. clm27003), jest bardzo podobny do wykresu zamieszczonego w zbiorze Gauricusa, tyle że został opisany tak, jak podaje Junctinus w swoim kalendarium: 19 lutego 1473, godz. 4h 48m.

Trudno rozstrzygnąć, która godzina jest właściwa: 16:38, 16:48 czy może 17:00. Wybierając tę najbardziej prawdopodobną godzinę przyjęliśmy rozwiązanie Hansa-Hinricha Taegera (1944-2013).


Informacje przekazał Piotr Piotrowski.